Ayasofya; Melek Ve Çırak Efsanesi

Ayasofya’ya gelindiğinde, sahanlığa güney kapısından girilir. Orada Aziz Mikail’e adanmış küçük bir kilise vardır. Aziz Mikail, şantiye bekçisi olan genç adama bu kilisede görünmüştür.

Aziz Mikail aniden belirmiş ve genç adama şu soruyu sormuştur; “Bu kilisenin inşaat ustaların neredeler ve adları ne?”

Genç adam şaşkınlık biraz da korku içinde Mikail’e cevap vermiş; “Ustalar akşam yemeği için saraya gittiler ve kilisenin adı yok”

“Git, ustalarına haber ver. Ayasofya’ya adanan bu kiliseyi bir an önce bitirsinler.

“Saygıdeğer efendim, görüntünüz beni korkuttu, ışığınız beni körletti. Sizin adınız nedir saygıdeğer efendim?”

“Benim adım Mikail”

“Saygıdeğer Mikail efendim, ben ustalarım dönene kadar buradan ayrılamam.”

Bunu işitince Aziz Mikail genç adama sordu.

“Senin adın ne?”

“Benim adım Mikail”

“ Mikail, imparatora git ve ona, ustalarına Ayasofya’ya adanan bu kiliseyi bir an önce bitirmelerini emretmesini söyle; Ayasofya’nın şantiyesini senin yerine ben bekleyeceğim ve ben de kutsal Tanrı İsa’nın gücü bulunduğu için sen gelmeden buradan ayrılmayacağım”

Çırak Mikail imparatorun yanına gitti ve Aziz Mikail’in ona görünüp kendisine söylemesini istediklerini iletti. İmparator gencin dediklerini duyduktan sonra bir süre düşündü ve onu Roma’ya gönderdi. Bazı kaynaklarda onu Roma’ya gönderirken yanına büyük bir kese altın verdiği, bazılarında ise eğer bir daha Konstantiniye’ye uğrarsa idam edileceğini söylediği belirtilir. En gelişkin metinde, genç çırak, Roma’ya gönderilerek,  Roma’nın Konstantiniye’nin anası olarak gösterilir. Bizans kaynaklı öykülerde İmparator, Çırak’ı Ege Adalarına gönderir. Piri Reis’in Kitab-ı Bahriyye’sinde ise  Ayasofya binasını yapan mimar İgnatu’nun oğlunun, Sığırcıklar Adasına sürgün edildiği ve orada öldüğü yazılıdır.

Böylece Çırak bir daha Ayasofya’ya dönmeyecek ve Aziz Mikail’de sonsuza dek Ayasofya ve Konstantiniye’nin koruyucusu olarak kalacaktı”